Anna Maria Wazówna

Anna Maria królewna polska i szwedzka

Anna Maria Wazówna urodziła się 23 maja 1593 r. o godzinie czternastej w Krakowie, jako pierwsze dziecko króla Zygmunta III Wazy i królowej Anny Habsburżanki. Imiona otrzymała na cześć swojej babki ze strony matki Marii Anny Wittelsbach, samej królowej Anny, ciotki Anny Wazówny oraz ciotecznej babki Anny Jagiellonki. Drugie imię królewny wzbudziło w Polsce mieszane uczucia, gdyż powszechnie uważano, że imię Maria należy się wyłącznie Matce Boskiej. Jak napisał ówczesny kronikarz jezuicki: Nazwano ją Anną Marią, ku zdziwieniu senatorów, albowiem w Polsce ze względu na szacunek nie dawano imienia najświętszego Jezus żadnemu chłopcu, a imienia Marii dziewczynie.

Ciąża królowej Anny Austriaczki sprawiła, że cała Rzeczpospolita wstrzymała oddech, gdyż ostatnie dziecko polskiej parze królewskiej urodziło się przed 66 laty (był nim Olbracht Jagiellończyk). Na rodziców chrzestnych Anny Marii wybrano jej cioteczną babkę Annę Jagiellonkę, cesarza Rudolfa II Habsburga oraz babkę Marię Annę Wittelsbach. Ani cesarz, ani arcyksiężna nie byli obecni na uroczystości, a zastąpili ich nieznani posłowie. Chrztu udzielił kardynał Jerzy Radziwiłł.

W 1594 r. jej rodzice wyjeżdżali do Szwecji na uroczystości pogrzebowe jej dziadka Jana III Wazy oraz na koronację. Polacy, nieufający swemu władcy, wciąż pamiętający o jego próbach ucieczki z Rzeczypospolitej, zażądali by pozostawił dziewczynkę w kraju. Takie postawienie sprawy z całą pewnością nie przypadło do gustu młodym rodzicom, którzy jednak zgodzili się pozostawić Annę Marię w kraju pod opieką Anny Jagiellonki. Było to pierwsze traumatyczne wydarzenie w życiu małej królewny. Drugim był pożar Wawelu w 1595 r. Przerażona dziewczynka dostała takich spazmów, że matka nie była w stanie jej uspokoić. Trzecie, zapewne najtragiczniejsze dla niej wydarzenie miało miejsce w 1598 r., kiedy to 10 lutego zmarła jej matka królowa Anna Habsburżanka.

W 1599 r. wychowawcą Anny Marii został Gabriel Prewencjusz, nauczyciel w dworskiej szkole paziów założonej przez królową Annę Austriaczkę. Zanim jednak król Zygmunt zezwolił mu na nauczanie swej córeczki wysłał Prewencjusza na studia do Grazu i Rzymu, gdzie uzyskał doktorat z teologii (wcześniej ukończył Akademię Krakowską). Po rychłej śmierci królewny wychowawca wyjechał do Paryża, gdzie studiował prawo kanoniczne. Po powrocie do Polski został nauczycielem królewicza Władysława.

Królewna Anna Maria Wazówna zmarła na odrę 9 lutego 1600 r., pogrążając swego ojca w żałobie.